Na początku Księgi Rodzaju znajdujemy opis stworzenia świata (Rdz 1-2,4a). Pojawiają się tam między innymi takie słowa:
A potem Bóg rzekł: «Niechaj powstanie sklepienie w środku wód i niechaj ono oddzieli jedne wody od drugich!» Uczyniwszy to sklepienie, Bóg oddzielił wody pod sklepieniem od wód ponad sklepieniem; a gdy tak się stało, Bóg nazwał to sklepienie niebem (Rdz 1,6-8).
Dla człowieka współczesnego opis ten może wydawać się co najmniej dziwny. O jakim podziale wód jest tutaj mowa? Czyżby autor chciał nam wmówić, że nad niebem unoszą się jakieś wody?
Nic podobnego. Po prostu autor biblijny odnosi się w swoim opisie do ówczesnego wyobrażenia świata (rysunek poniżej). Pamiętajmy, że Biblia nie jest podręcznikiem z historii, ale historią zbawienia. Jest księgą przekazującą prawdę zbawczą (prawdę o Bogu, o człowieku i jak osiągnąć zbawienie) wyrażoną na sposób ludzki. A zatem, żeby zrozumieć to, co zostało napisane w Księdze Rodzaju jest konieczne poznać, jak ówcześni ludzie wyobrażali sobie istniejący świat. Przedstawienie tego wyobrażenia mamy na poniższym rysunku. Zresztą, nie były to poglądy tylko starożytnych Izraelitów, ale również ich sąsiadów. Opierały się one na najprostszych spostrzeżeniach wzrokowych.
Spójrzmy na rysunek poniżej. Widzimy tam wody górne, które są utrzymywane sklepieniem w postaci płyty z przeźroczystego materiału (Wj 24,10; Ez 1,22-26). Jeśli spadał deszcz, to tylko dlatego, że zostały otwarte przez Boga zawory w owym sklepieniu (Rdz 7,11; Iz 24,18; Ml 3,10; Ps 78,23). Były też wody dolne w otchłani. Czytamy o nich np. w Księdze Rodzaju w opisie potopu (Rdz 6-9). Wówczas nie tylko spadł deszcz nieba, ale wystrzeliły także wody dolne:
W roku sześćsetnym życia Noego, w drugim miesiącu roku, siedemnastego dnia miesiąca, w tym właśnie dniu trysnęły z hukiem wszystkie źródła Wielkiej Otchłani i otworzyły się upusty nieba (Rdz 7,11).
W pobliżu wód górnych doszukiwano się zbiorników na śnieg i grad (Hi 38,22), magazynów wiatru i burzy (Jr 10,13; 51,16; Ps 135,7; Hi 37,9). W środku ziemi był Szeol, czyli miejsce do którego schodzili wszyscy zmarli(Hi 11,8; 17,3; 24,29; 26,6; Ps 49,15; Prz 1,12; 15,11; Iz 5,14 itd.).
Do Szeolu są gnani jak owce, pasie ich śmierć, zejdą prosto do grobu, serca prawych zapanują nad nimi, rano zniknie ich postać, Szeol ich mieszkaniem (Ps 49,15).
Świat był niczym wyspa na morzu oparty na kolumnach (1 Sm 2,8; 2 Sm 22,16; Jr 31,37; Ps 18,16; 75,4; 104,5; Hi 9,6; 38,6; Prz 8,29).
Choćby się chwiała ziemia z wszystkimi jej mieszkańcami, Ja umocniłem jej filary (Ps 75,4).
Więcej na ten temat: J. Synowiec, Początki świata i ludzkości według Księgi Rodzaju, Kraków 2001.
Ojcze ?
1. Są dwa opisy powstania świata. Pochodzą z różnych tradycji i różnią się. Ok.
O ile z pierwszego opisu wynika dogmat: o grzechu pierworodnym to co możemy powiedzieć o drugim opisie ?
A może jeśli różnią się między sobą oznaczałoby, że nie należało formować dogmatu na podstawie jednego z nich ?
Opis jest oczywiście obrazowy (nikogo z ludzi nie było przy stworzeniu wszechświata), ale jego przesłanie (np. właśnie o upadku człowieka) jest pewne, że do czegoś takiego doszło ?
2. Nim zaczęto spisywać Pisma Święte to przez wieki był przekaz ustny. W jaki więc sposób autorzy, którzy później spisywali byli natchnieni ? W sumie spisywali po prostu to co im przekazano, tak ?
Jak to rozumieć ?
Jak się zastanowić tak nad coraz to nowymi odkryciami na temat wszechświata, nawet nasz świat wydaje się być zacofany. Czy czasami nie odczuwa Ojciec dysonansu pomiędzy tym co wiemy dzisiaj na temat złożoności wszechświata, wszechświatów, a tym że Biblia jednak powstawała w Starożytności ?