Świadectwa pozabiblijne (archeologia)

Na początku warto przypomnieć, że Biblia nie jest podręcznikiem historii. Celem natchnnionych autorów nie było przedstawienie wydarzeń biblijnych we współczesnym rozumieniu historii, ale, na podstawie wydarzeń historycznych, którym nadali własną interpretację, ukazanie, jak Bóg działa i troszczy się o naród izraelski. Stąd też w biblistyce wydarzenia te są nazywane HISTORIĄ ZBAWIENIA. Nie znaczy to jednak, że są to historie wymyślone. Odkrycia archeologiczne potwierdzają, że to, o czym czytamy w Starym Testamencie, faktycznie się wydarzyło. Oto najważniejsze spośród nich:
 
Stela (obelisk) Merneptah

Nazywana jest również Stelą Izraela. Została odnaleziona w 1896 r. w Egipcie. Pochodzi z XIII w. przed Chrystusem. Na tej steli z granitu są opisane zwycięstwa faraona Merenptaha (1213-1203 prze Chr.) nad Libanem i Kanaanem. W tekście pojawia się również wzmianka o zwycięstwie nad Izraelem. Jest to najstarsze świadectwo pozabiblijne, które wspomina o narodzie izraelskim. Obecnie stela znajduje się w Muzeum Egipskim w Kairze.

 

Stela (obelisk) Meszy
Nazywana również Kamieniem Moabitów, została odnaleziona w 1868 r. w Jordanii. Jest to najstarsze świadectwo pozabiblijne nawiązujące bezpośrednio o wydarzeniach, o których czytamy w Starym Testamencie. Tekst bowiem mówi o zwycięstwie Meszy, króla Moabu nad Joramem, królem Izraela oraz nad Jozafatem, królem judejskim – to o czym możemy przeczytać w 2 Krl 3,6-27. Aktualnie kamień ten znajduje się w paryskim Luwrze.

 

Stela (obelisk) z Tel-Dan
Miejscowość Dan znajduje się na północy Izraela. To właśnie tam został odkryty kamień z napisem bet David. Inskrypcja została napisana w języku hebrajskim w którym „dom” (Dawida) nie oznacza wyłącznie domu, ale również dynastię/ród/pałac. Stela ta jest powszechnie uważana za najstarszą wzmiankę o królu Dawidzie, którzy żył na 1000 przed Chr. Kamień ten znajduje się dziś w Muzeum Izraela w Jerozolimie.

 

Inskrypcja w Tunelu Siloe
Napis odnaleziony w 1880 r. wewnątrz tunelu w Siloe, dzielnicy poza obecnymi murami Jerozolimy. Miejsce zwane jest również tunelem Ezechiasza – dlaczego? 
W VIII w. przed Chrystusem, gdy w Jerozolimie królował Ezechiasz, Asyryjczycy z Sennacherybem na czele zamierzali najechać i zdobyć miasto (nastąpiło to. w 701 przed Chr.). Ezechiasz wiedząc o tym kazał zbudować tunel doprowadzający wodę z źródła Gichon do wnętrza miasta. Budowniczy i pracujący przy budowie tunelu pozostawili wewnątrz tunelu upamiętniającą inskrypcję. O tych zdarzeniach czytamy również w Biblii (2Krl 20,20-21, oraz 2Krn 32,30). Obecnie inskrypcja ta znajduje się w muzeum w Istambule, w Turcji.
Tekst inskrypcji:
Z przebiciem [tunelu] rzecz miała się tak: gdy [kopiący unieśli] swe kilofy – jeden naprzeciw drugiego [z obu strony ściany] i pozostały do przebicia tylko trzy łokcie, [dało się słyszeć] głos człowieka wołającego do swego towarzysza, ponieważ była dziura w skale ciągnąca się z południa na [północ]. A w dniu przebicia [tunelu] kopacze uderzali, każdy człowiek obok swego towarzysza, kilof obok kilofa. I [wreszcie] woda popłynęła ze źródła do sadzawki, odległego o 1200 łokci. A 100 łokci wynosiła grubość skały ponad głowami kopiących. Długość tunelu Siloe łączący źródło Gichon z sadzawką Siloe wynosi ok. 540 m.

Cylinder Cyrusa
W roku 586 przed Chrystusem król Babilonii, Nabuchodonozor wraz ze swoim wojskiem zburzył Jerozolimę, a następnie deportował mieszkańców Judei  do Babilonii. Po latach król perski Cyrus podbił imperium babilońskie i wydał dekret zwracający wolność narodowi izraelskiemu i możliwość powrotu do Judei o czym możemy przeczytać w Księdze Ezdrasza. Dokument ten, znany jako Cylinder Cyrusa, to gliniany cylinder, na którym widnieje inskrypcja napisana pismem klinowym. Obecnie Cylinder ten znajduje się w Muzeum Brytyjskim w Londynie.

Obelisk Sennacheryba
Obelisk Sennacheryba jest także zwany Graniastosłupem Taylora. Wydarzenia przedstawione na tym obelisku nawiązują do oblężenia Judy przez wojska asyryjskie z Sennacherybem na czele w 701 r. przed Chr. Obelisk ten został odkryty w 1830 r. w pałacu Sennacheryba w Niniwie, starożytnej stolicy imperium asyryjskiego. O tych samych faktach czytamy także w 2Krl 18 oraz 2 Krn 32. Obecnie graniastosłup ten znajduje się w Muzeum Brytyjskim w Londynie.

 

Skorupy naczyń (ostraki) z Lakisz
Ostraka – (ostrakon z gr. skorupa) to nazwa fragmentów naczyń ceramicznych, tabliczek z wapienia lub kawałków tynku, na których zapisywano wiadomości najczęściej czarnym atramentem. Były one wykorzystywane do korespondencji, służyły archiwizowaniu danych w administracji, wreszcie używano je do szkolnych ćwiczeń. W przypadku języka hebrajskiego były one stosowane przede wszystkim od VIII do VI w. przed Chr.
Najbardziej znane ostraki (znalezione w latach 1935 i 1938) pochodzące z Palestyny to tabliczki z Lakisz. Było to miasto Królestwa Południowego (Judy) położone ok. 40 km na południowy zachód od Jerozolimy. Stacjonował tam garnizon wojskowy broniący południowych granic królestwa. Zachowało się 21 listów, które zostały wysłane do Joasza, dowódcy Lakisz, przez Ozjasza, stacjonującego gdzieś między Lakisz a Jerozolimą. Informuje on w nich o ruchach wojsk babilońskich w latach 589-586 przed Chr., które coraz głębiej penetrują i zajmują terytorium Judy.

Kroniki Babilońskie
Dla starożytnej historiografii olbrzymią wartość mają Kroniki Babilońskie. Teksty obecnie dostępne zawierają opis historii Babilonii od połowy VIII do III wieku przed Chr., innymi słowy, od początku imperium neobabilońskiego do końca dynastii Seleucydów. Jedna z tych tabliczek opowiada o początkach panowania Nabuchodonozora, króla babilońskiego w latach 605-562 przed Chr., który doprowadził królestwo neobabilońskie do rozkwitu. Relacja o jego panowaniu urywa się tuż po marcu 597 roku, kiedy to wojska babilońskie zdobyły po raz pierwszy Jerozolimę. 
Tekst tabliczki (fragment):
W siódmym roku [598/597], miesiąca Kislew [listopad/grudzień] król Babilonu zebrał swoje wojska i po wkroczeniu na Ziemię Hatti [Syria-Palestyna] oblegał miasto Judy. Drugiego dnia miesiąca Adar [16 marca] zdobył miasto i wziął króla [Jojakina] jako więźnia. Własnym wyborem wyznaczył króla [Sedecjasza], otrzymał bogaty trybut i wysłał ich do Babilonii.

Ten post ma jeden komentarz

  1. Szkoda tylko że Biblia nie jest książką historyczną wtedy byśmy się więcej dowiedzieli o przeszłości . Ale chociaż takie odkrycia potwierdzają jej ałtentyczność ?

Leave a Reply to Telker JoannaCancel reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.