Jedyne źródło wody pitnej na terenie Jerozolimy nosi nazwę Gichon – (hebr. «wytryskający»). Nazwa ta bierze się niewątpliwie z faktu, że jest to źródło, które niczym syfon wyrzuca przez ok. 30 minut olbrzymie ilości wody, aby następnie się zatrzymać i nie wypuszczać jej przez kolejne 4 do 10 godzin. W starożytności było ono wstanie zaopatrywać w wodę pitną około 2,5 tysiąca mieszkańców. Obecnie muzułmanie określają je arabską nazwą – Ajn Umm al-Daradż («źródło kroków»), a chrześcijanie – Ain Sittim Marjam («źródło Maryi»). W Biblii nazwa Gichonpojawia się na określenia dwóch miejsc. Na początku Księgi Rodzaju jest tak nazwana jedna z czterech rzek wypływających z ogrodu Eden (Rdz 2,10.13), natomiast za drugim razem – źródło wodne Miasta Dawidowego (2 Krn 32,30). Jak się wydaje, źródło Gichon odgrywało ważną rolę w kultach i rytach celebrowanych w tym mieście. Wystarczy wspomnieć o namaszczeniu na króla Salomona, które odbyło się przy źródle Gichon (1 Krl 1,33), które, jak każde źródło wytryskujące bezpośrednio ze skały, miało dla Izraelitów znaczenie sakralne (Miszna 8, TB MikvaʼotChapter I).
Reich, idąc za myślą G. Dalmana, jest przekonany, że źródło wodne znane w ST jako En-Szemesz («źródło słoneczne / źródło [boga] Słońca») (Joz 15,7; 18,17), jest wcześniejszą nazwą źródła Gichon. Powołuje się on na tekst, w którym pojawia się ta nazwa przy określaniu granicy przebiegającej pomiędzy plemionami Judy i Beniamina (18,15-17):
Południowa strona rozpoczynała się od krańca Kiriat-Jearim, po czym granica szła ku zachodowi i dochodziła do źródła wód Neftoach, następnie granica dosięgała krańca góry wznoszącej się od wschodniej strony doliny Ben-Hinnom, na północy równiny Refaitów, po czym schodziła w dolinę Hinnom przez zbocze góry Jebusytów na południe i dochodziła do źródła Rogel. Dalej kierowała się ku północy, dochodziła do En-Szemesz i do Gelilot, które wznosi się naprzeciw Adummim, wreszcie zstępowała do Kamienia Bohana, potomka Rubena.
Reich odrzuca poprzedni zarys granicy, gdzie uczeni identyfikowali En-Szemesz z mało znaczącym źródłem zwanym niegdyś Źródłem Apostołów, a dzisiaj Ein el-Hud, które znajduje się nie na północ, ale na wschód od źródła En-Rogel. Idąc od źródła Rogel w kierunku północnym, dochodzimy właśnie do źródła Gichon. W ten sposób Reich proponuje nieco inny, nowy przebieg granicy pomiędzy tymi plemionami, identyfikując En-Szemesz ze źródłem Gichon.
O tej identyfikacji przekonuje go dodatkowo fakt, że każdego poranka przez kilkanaście minut promienie słoneczne oświetlają miejsce, z którego wypływa woda. Niewątpliwie fenomen ten był zauważony przez mieszkańców Miasta Dawidowego, którzy do reformy Jozjasza (VII w. przed Chr.) oddawali, między innymi, cześć Słońcu, o czym mamy wzmiankę w 2 Krl 23,11: [Jozjasz] kazał usunąć konie, które królowie judzcy poświęcili Słońcu […] i spalił w ogniu rydwan słoneczny. Prawdopodobnie pod wpływem tejże reformy religijnej nazwa źródła En-Szemesh została zabroniona i zamieniona na inną.
J. Waszkowiak, Siloe. Historia, archeologia, teologia (RSB 53), Warszawa 2020, 2011-2013.
